Kaszel i katar to najczęstsze objawy, które towarzyszą przeziębieniu czy infekcji. Rozpoznanie kataru, raczej nie przysparza nam żadnych problemów. Z kaszlem jest już dużo trudniej. Jest kilka rodzajów kaszlu w tym: kaszel mokry, suchy czy szczekający. Ten ostatni jest zmorą wszystkich rodziców. Dlaczego? Ponieważ szczekający kaszel może być objawem podgłośniowego zapalnia krtani czy krupu. Powstający w tych przypadkach obrzęk krtani, może doprowadzić do zaburzeń toru oddychania a w tragicznych przypadkach nawet do uduszenia.
Jak rozpoznać szczekający kaszel?
Jak sama nazwa wskazuje, odgłos będzie przypominał szczekanie psa czy foki. Dźwięk jest wysoki, szybki, urywany. Dziecko będzie odczuwać wówczas trudności w oddychaniu (nie może nabrać powietrza). Występuje stridor wdechowy.
Co jest przyczyną?
W Polsce bardzo często mylimy dwie jednostki chorobowe, w wyniku których możemy zaobserwować u dziecka szczekający kaszel. Błonicę inaczej zwaną krup oraz podgłośniowe zapalnie krtani. Najczęstsza przyczyną w przebiegu której występuje szczekający kaszel jest podgłośniowe zapalenie krtani. Jest to choroba wirusowa wywoływana przez wirusy grypy A i B, paragrypy 1 i 3, adenowirusy, RS wirusy.
Przebieg choroby przy zapaleniu krtani, jest zazwyczaj gwałtowny. U dziecka nagle występuje gwałtowny wysoki kaszel.
- kaszel, pojawia się w nocy
- objawy duszność narastają w pozycji leżącej
- dziecko kaszel i świszczy ( stridor krtaniowy)
- ma trudność w spontanicznym oddychaniu
- zaciąga mięśnie międzyżebrowe, porusza skrzydełkami nosa przy wdechu
- objawami dodatkowymi mogą być katar i podwyższona temperatura
Podgłośniowe zapalnie krtani jest również potocznie nazywane – krupem wirusowym.
Krup – inaczej błonica krtani. Jets rzadką spotykaną choroba wieku dziecięcego. Jest chorobą o podłożu bakteryjnym. Wywoływana przez maczugowca błonicy. Podobnie jak w podgłośniowym zapaleniu krtani, taki i tutaj dochodzi do grożnego obrzęku krtani, który utrudnia oddychanie.
Podstawowymi objawami obok szczekającego kaszlu, w błonicy są:
- stan podgorączkowy
- dreszcze
- utrudniony oddech
- ból gardła z białym nalotem
Pierwsza pomoc
By zredukować obrzęk krtani i ułatwić dziecku oddychanie należy:
- Wyjść z ubranym dzieckiem na dwór, balkon czy otworzyć przed nim lodówkę. Oddychanie zimnym powietrzem zredukuje obrzęk, do czasu przyjazdu lekarza czy karetki.
- Przygotwać parówkę w łazience, para która powstaje nawilża powietrze. Oddychanie wilgotnym powietrzem również przyniesie tymczasowa ulgę maluszkowi.
- Opanować emocje, rodzice szczególnie młode mamy, widząc kiedy ich dziecko ma problemy z oddychaniem często wpadają w panikę. To tylko negatywnie wpływa na stan zdrowia dziecka. Ponieważ przejmuje on również od Ciebie zbędne emocje i nerwy. Uspokój się. Jeśli objawy pojawiają się nagle, i narastają, dzwoń na pogotowie, wezwij jak najszybciej pomoc.
Leczenie
W terapii szczekającego kaszlu pomaga 17 punktowa skala stopnia ciężkości ostrego podgłośniowego zapalenia krtani. Modified Westley Croup Score. Skala uwzględnia:
- obecność świstu krtaniowego
- sinicę
- zaciąganie klatki piersiowej
- stanu świadomości
- stopnia upośledzenia wdechu
Wg skali Westley, jeśli całkowity wynik wynosi:
≤ 2 punktów – oznacza łagodny krup, może być obecna chrypka oraz szczekający kaszel, nie ma stridoru (świstu krtaniowego) w spoczynku;
3-5 punktów – jest klasyfikowany jako umiarkowany krup. Prezentuje się łatwo słyszalnym świstem krtaniowym, oraz kilkoma innymi symptomami;
6-11 punktów – określa ciężki krup. Występuje wyraźny stridor oraz zaciąganie klatki piersiowej;
≥12 punktów – wskazuje zbliżającą się niewydolność oddechową. Szczekający kaszel i świst krtaniowy może nie być obecny na tym etapie.
Nebulizacja najlepszą metodą leczenia szczekającego kaszlu.
W stanach łagodnych oddychanie nawilżonym powietrzem nebulizacja solą fizjologiczną, doustne nawadnianie pacjenta. Jeśli objawy nie ustępują po 24h, lekarz rozważa podanie glikokortykoidów. Nebulizacja w tym przypadku daje najszybsze rezultaty. Lek trafia bezpośrednio do krtani, działa miejscowo, nie obciąża dodatkowo układu pokarmowego. Pamiętaj wybierając w aptece inhalator upewnij się, ze jest on przystosowany do leczenia górnych dróg oddechowych. Większość dostępnych inhalatorów, wytwarza cząsteczki o małym MMAD. Cząsteczki > 8 μm – są wchłaniane w górnych drogach oddechowych np. nosie, gardle. Drobne cząsteczki będą wnikać w niższe partie układu oddechowego. Dlatego warto wybrać inhalator, który wytwarza także większe cząsteczki np. Novama Nella. Wybierając uniwersalny inhalator warto poszukać modeli z regulacją rozmiaru wytwarzanej cząsteczki np. Novama Familino.
W stanach ciężkich, należy rozważć intubację dziecka, dożylną podaż leków. Leki dożylne się podawane razem z lekami w nebulizacji.
